برای مقابله با کرونا چه ماسکی باید استفاده کرد؟

با وجود اینکه نحوه انتقال کرونا ویروس از طریق قطرات ریز تنفسی و یا تماس با سطوح اعلام شده اما استفاده از ماسک در کنار استفاده از دستکش می‌تواند خطر انتقال و ابتلا به بیماری COVID-19 را کاهش دهد اما شاید برای شما هم این سوال‌ها پیش آمده باشد که:

کدام نوع ماسک در مقابل ویروس کرونا مؤثر است؟

کدام ماسک بهتر است و یا چه مدت می‌شود از آن استفاده کرد؟

چه تفاوتی میان ماسک‌ها وجود دارد؟

و سوالات مشابه دیگری که ممکن است ذهن شما را نیز درگیر کرده باشد. باید این نکته را به یاد داشته باشیم که هر ماسکی به منظور خاصی طراحی و ساخته شده است و همه ماسک‌ها در برابر کرونا کارایی ندارند. یکی از اصلی‌ترین فاکتورهای انتخاب ماسک مناسب، توجه به نوع و اندازه منافذ روی سطح ماسک می‌باشد و با توجه به اینکه ویروس کرونا اندازه‌ای بین ۸۰ تا ۱۶۰ نانومتر دارد این موضوع برای انتخاب بهترین ماسک می‌تواند بسیار مؤثر باشد.

انواع ماسک‌های پزشکی

ماسک‌های پزشکی بصورت کلی به دو دسته فیلتردار و بدون فیلتر تقسیم می‌شوند:

ماسک‌های بدون فیلتر

ماسک‌های بدون فیلتر انواع مختلفی دارند که در ادامه معرفی می‌شوند.

۱) ماسک‌های پزشکی یا جراحی: این نوع ماسک‌ها برای پوشاندن دهان و بینی و جهت پیشگیری از انتشار عفونت طراحی شده‌اند و می‌توانند از انتقال ترشحات و عبور ذرات بزرگ جلوگیری کنند اما در برابر ذرات ریزی مانند ویروس نفوذ پذیر هستند.

۲) ماسک‌های معمولی دو لایه کش‌دار: این ماسک‌ها نیز مانند ماسک‌های پزشکی روی دهان و بینی را می‌پوشانند اما برای محافظت یک طرفه طراحی شده‌اند تا از انتشار عفونت توسط سرفه و عطسه جلوگیری کند. این ماسک‌ها در برابر عبور خون مقاوم نیستند.

۳) ماسک‌های جراحی سه لایه بنددار: این ماسک‌ها توسط بند به پشت سر بسته می‌شوند و به خوبی دهان و بینی را پوشش می‌دهند و در برابر خون، ترشحات و ۹۵ درصد ذرات باکتری‌ها مقاوم هستند. همچنین با توجه به این‌که این ماسک‌ها بیشتر از ماسک‌های معمولی به صورت می‌چسبند می‌توانند مانع از تماس‌های مکرر دست‌های ما با صورت به‌ویژه دهان و بینی شوند.

ماسک‌های بدون فیلتر معرفی شده یک ایراد بزرگ دارند؛ این نوع ماسک‌ها با صورت به طور کامل متناسب نبوده و هنگام تنفس میزان زیادی از هوای آلوده می‌تواند از فضای بین ماسک و صورت وارد ریه فرد شود.
ماسک های بدون فیلتر انواع دیگری نیز دارند که به تازگی تعداد متنوعی از آنها نیز تولید شده است، از جمله:

• ماسک‌های پارچه‌ای
• ماسک‌های اسفنجی

اما با توجه به اینکه این ماسک‌ها عملاً مقاومتی در برابر نفوذ ویروس و باکتری ندارند در توضیحات این بخش ذکر نشده‌اند. با این حال درصورت در دسترس نبودن ماسک‌های استاندارد، استفاده از آنها نیز می‌تواند مورد قبول باشد.

ماسک‌های فیلتر دار

۱) ماسک‌های سری FFP (Face Piece F)

ماسک‌های FFP با استاندارد اروپایی EN۱۴۹: ۲۰۰۱ به سه دسته FFP۲، FFP۱ و FFP۳ دسته‌بندی می‌شوند که شماره آنها میزان سطح محافظت را نشان می‌دهد. این ماسک‌ها در برابر ذرات روغنی نیز مقاوم می‌باشند.

ماسک فیلتردار FFP۱ مناسب برای ذرات بزرگ‌تر از پنج میکرون با فیلتراسیون ۸۰ درصد هستند.

ماسک فیلتردار FFP۲ مناسب برای ذرات بین دو تا پنج میکرون با فیلتراسیون ۹۴ درصد هستند.

ماسک فیلتردار  FFP۳ نیز مناسب برای ذرات کوچک‌تر از دو میکرون با فیلتراسیون ۹۹ درصد هستند.

۲) ماسک‌های سری N

این ماسک‌ها نیز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:

ماسک N۹۵: حداقل ۹۵ درصد از ذرات معلق با اندازه ۰٫۳ میکرون موجود در هوا را فیلتر می‌کند. نکته قابل توجه در استفاده از ماسک‌های فیلتردار عمر مفید آن است که می‌تواند تا هشت ساعت به‌ صورت مداوم ادامه داشته باشد.

ماسک N۹۹: حداقل ۹۹ درصد از ذرات موجود در هوا را فیلتر می‌کند.

ماسک N۱۰۰: حداقل ۹۹,۹۷ درصد از ذرات موجود در هوا را فیلتر می کند.

ماسک‌های سری N در برابر نفوذ ذرات روغنی مقاومتی ندارند. این ماسک‌ها امروزه به خوبی شناخته شده هستند و در بسیاری از مراکز درمانی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۳) ماسک‌های فیلتر دار سری R

ماسک R95: حداقل ۹۵ درصد از ذرات موجود در هوا را فیلتر می‌کند و تا حدودی در برابر روغن مقاوم است.

ماسک R۹۹: ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰,۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۹ درصد و در برابر روغن مقاوم است.

ماسک R۱۰۰: ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰,۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۹.۹۷ درصد و در برابر روغن مقاوم است.

۴) ماسک‌های فیلتر‌دار سری P

ماسک P۹۵: حداقل ۹۵ درصد از ذرات موجود در هوا را فیلتر می‌کند و به شدت در برابر روغن مقاوم است.

ماسک P۹۹: حداقل ۹۹ درصد از ذرات موجود در هوا را فیلتر می‌کند و به شدت در برابر روغن مقاوم است.

ماسک P۱۰۰: حداقل ۹۹,۹۷٪ از ذرات موجود در هوا را فیلتر می کند. به شدت در برابر روغن مقاوم است.

چند نکته درباره ماسک‌های فیلتر دار

ماسک فیلتر دار باید بصورت کامل روی صورت بچسبد، نشتی نداشته باشد و آزمون نشت‌بندی هر بار قبل از استفاده انجام شود.

سوپاپ روی ماسک به منظور تسهیل خروج هوای بازدمی می‌باشد تا هوای بازدم بجای خروج از کناره‌های ماسک، از طریق سوپاپ به راحتی خارج شود؛ اما عموماً این سوپاپ با فیلتر اشتباه گرفته می‌شود.

استفاده از این نوع ماسک برای بیماران مبتال به کووید-۱۹و افراد مشکوک به این بیماری ممنوع است. چرا که این ماسک‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در هنگام دم هوا از بدنه ماسک فیلتر می‌شود و در هنگام بازدم هوا بدون عبور از بدنه ماسک از دریچه یا سوپاپ خارج می‌شود و در صورتی که شخص استفاده کننده مبتلا به بیماری باشد، بازدم او بدون فیلتر شدن در هوای محیط پخش می‌شود.

از کدام ماسک استفاده کنیم؟

در واقع در میان انواع مختلف ماسک‌هایی که به آنها اشاره شد، بنا به گفته کارشناسان بهداشتی و درمانی، استفاده از ماسک N۹۵ برای جلوگیری از ویروس کرونا کفایت می‌کند، البته به شرط اینکه شرایط استفاده و مدت زمان استفاده از آن رعایت شود.